|
In de Eemshaven broeden de wereldkampioenen onder de vogeltrek. Van deze vogels is aangetoond dat ze 90.000 kilometer per jaar kunnen vliegen.
De verst vliegende vogel kwam tot ten zuiden van Tasmanië. Dat is letterlijk de andere kant van onze wereldbol.
Deze gegevens zijn verzameld met geolocators en gepubliceerd in Ardea.
|
|
De Eemshaven is de zuidelijke grens van het broedareaal van de noordse stern. Spitsbergen de noordelijke grens. In de Eemshaven broeden de vogels anderhalve maand eerder dan op Spitsbergen.
Dit verschil in tijdstip van broeden heeft gevolgen voor het tijdschema van de trek en dat wil ik juist onderzoeken. Kijk bijvoorbeeld naar bovenstaande figuur.
De sternen uit de Eemshaven komen op hun trek naar het zuiden ongeveer anderhalve maand eerder aan dan de sternen uit Spitsbergen.
In het zuidpoolgebied is het dan nog veel te koud. Ik denk te begrijpen waarom de sternen om vanaf zuid Afrika naar het oosten vliegen.
Ze hebben dan wind in de rug en een vriendelijker weer. Anderhalve maand later steken ze wel over naar de kust van Antarctica waar inmiddels veel voedsel te vinden is.
Hier heersen oostenwinden en kunnen ze mooi met de wind in de rug langs het continent terug.
|
|
In de Waddenzee nemen de aantallen noordse sternen en visdieven al jaren af. Maar in de Eemshaven hebben ze een goede en succesvolle broedplek gevonden midden tussen de bedrijvigheid.
Maar die bedrijvigheid neemt snel toe en de broedende vogels veroorzaken veel overlast. Ze verdedigen namelijk hun eieren ontzettend goed. Iedereen die in de buurt komt vallen ze aan.
Luid krijsend maken ze duikvluchten. Daarbij kunnen ze op je hoofd pikken of poepen. Wij onderzoekers dragen dan een dikke zachte muts of leggen een stok als hoogste punt over onze schouder.
Het poepen accepteren we dan maar. Maar voor de havenwerkers en bezoekers is het een groot probleem. Je kunt niet meer zonder paraplu veilig van je auto naar kantoor lopen.
En je auto op het parkeerterrein wordt wit van de zure poep. Ook de Keuringsdienst van Waren klaagde over vogelpoep op de verpakkingen die overgeladen werden.
|
|
Daarom wordt in de Eemshaven al jaren het spoor met plastic afgedekt en is ook het platte dak van Sealane voorzien van een net waardoor de vogels daar niet meer kunnen broeden.
In 2014 werd er tijdens het broedseizoen nog meer gebieden afgedekt en toen greep de Provincie Groningen in. De beschermde natuurwaarden van de Waddenzee werden bedreigd.
Een deel van het plastic werd weggehaald en enkele noordse sternen konden toch nog daar broeden. De andere noordse sternen maakten hun nesten verspreid over het hele haventerrein
maar brachten niet veel jongen groot.
|
|
In 2015 werd het beter aangepakt. Onder leiding van gedeputeerde Henk Staghouwer kwamen alle betrokkenen bij elkaar en zochten naar een oplossing.
De noordse stern heeft al vaker op terreinen van Groningen Seaports, met name in Delfzijl, geleid tot mitigerende maatregelen. Ook voor de Eemshaven is een speciaal broedeiland gepland,
maar dat duurt nog twee jaar voor realisatie. Er moest wel iets gebeuren. Daarom is gekozen voor een stok-en-lok aanpak. Er zou eerder en actiever verstoord worden op de plaatsen waar het
broeden de grootste overlast bezorgd en er zou ruim van tevoren een alternatief gebied ingericht worden met lokmiddelen. Dat is allemaal gebeurd voor de sternen aankwamen in de Eemshaven.
|
|
Nu is het heel bijzonder, dat in de Eemshaven al meerdere jaren een fanatieke vogelringer actief is met zijn eigen onderzoek. Derick Hiemstra is gymleraar op een middelbare school, maar heeft
van zijn vader de hobby van het vogelringen overgenomen. En hij was begonnen met het aanbrengen van kleine kleurringen aan de sternen zodat hij op afstand kon zien wie er weer en waneer was aangekomen.
Zijn inspanning geeft een unieke mogelijkheid om de effecten van de stok-en-lok-aanpak de bestuderen. Daarmee was het project STERNEN STUREN geboren.
|
|
Samen met een student Wildlife Management van het Van Hall Instituut in Leeuwarden, volgen Derick en Maarten zoveel mogelijk geringde sternen. Wie komt op welke dag aan?
Wie komt naar de plek waar de sternen niet meer gewenst zijn? Wie gaat naar de nieuwe plek? En wie gaat elders naar toe? Wordt een jaar broeden overgeslagen?
We proberen het allemaal vast te stellen door in de Eemshaven alle gekleurringde dieren te volgen.
|
|
Voor een verslag van de voortgang van het onderzoek klik hier
|
